در دنیای امروزی، صنعت بسته‌بندی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است و عملاً جعبه‌ای که محصولات داخل آن قرار می‌گیرند، همانند خود محصول دارای اهمیت هستند! روش‌های مختلفی برای بسته بندی محصولات وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به استفاده از کاغذ و مقوا، جعبه، ساک دستی و پارچه اشاره داشت. برخی از این مواد دارای خاصیت زیست تخریب‌پذیری هستند و آسیب بسیار کمی به طبیعت وارد می‌کنند، به همین منظور در این محتوا قصد داریم تا روش‌های بسته بندی سازگار با محیط زیست را به شما معرفی کنیم.
استفاده از این محصولات ضمن تمرکز بر بخش بسته بندی، بر حفظ سلامت محیط زیست نیز تأکید داشته و آلودگی زیستی به همراه نمی‌آورد. اگر تمامی افراد و مجموعه‌هایی که در کار خود به بسته‌بندی نیاز دارند، از این موارد استفاده کنند، می‌توان بیان کرد که حجم زیادی از آلودگی محیط زیستی ناشی از روش‌های بسته بندی، کاهش می‌یابد.
بسته بندی سازگار با محیط زیست چیست؟
بسته بندی سازگار با محیط زیست به طور کلی به مجموعه بسته بندی‌های گفته می‌شود که بر روی محیط زیست تأثیر منفی نمی‌گذارند. چرا که میکروارگانیسم‌هایی نظیر باکتری‌ها، توانایی تجزیه این نوع از بسته‌بندی‌ها را دارند.
یکی از رایج‌ترین نمونه‌ها می‌توان به پلاستیک‌های گیاهی اشاره داشت که کاملاً زیست تخریب‌پذیر هستند و منبع آن‌ها گیاهان‌اند. به طور کلی بسته‌بندی‌هایی که سازگار با محیط زیست هستند، در مقابل بسته بندی‌های پلاستیکی و نفتی قرار می‌گیرند. نمونه‌های نفتی به شدت محیط زیست را آلوده می‌کنند و جزو بسته بندی‌های مخرب به شمار می‌آیند. به همین منظور است که امروزه استفاده از پلاستیک‌ها منسوخ شده و افراد در تلاش هستند تا جایگزین‌های محیط زیستی را برای بسته‌بندی خود در نظر بگیرند.
مزایا و فواید استفاده از بسته بندی زیست تخریب پذیر
در ادامه به چند نمونه از مزایای استفاده از این بسته‌بندی‌ها در مقابل نمونه‌های پلاستیکی و غیر سازگار با محیط زیست می‌پردازیم:
فاقد مواد سمی
استفاده از روش‌های بسته بندی سازگار با محیط زیست در فعالیت‌ها هیچ‌گونه ضرری برای محیط زیست ندارد، چرا که این محصولات مواد سمی ندارند و از این نظر به سلامت انسان و محیط زیست آسیب وارد نمی‌کنند. این نمونه از بسته‌بندی‌ها فاقد مواد شیمیایی نظیر نفت و فتالات هستند و بهترین جایگزین نمونه‌های مضر به شمار می‌آیند.
صرفه‌جویی در هزینه
از آن جایی که نمونه‌های سازگار با محیط زیست قابلیت بازیافت و چند بار استفاده دارند، درنتیجه مجموعه‌ها می‌توانند چند بار از بسته‌بندی‌های خود استفاده کرده و منبع کمتری برای تولید آن‌ها مصرف کنند. این امر منجر به صرفه جویی حداکثری در هزینه‌ها می‌شود.
دفع آسان
از دیگر ویژگی‌های این بسته بندی‌ها می‌توان به تجزیه و دفع آسان آن‌ها اشاره داشت، چراکه نیازی به گذراندن سال‌های طولانی یا مصرف انرژی و … برای از بین رفتن ندارند.
جذب مخاطب جوان
امروز نسل جوان به دنبال حفظ سلامت محیط زیست هستند، به همین منظور مجموعه‌هایی که برای بسته‌بندی محصولات خود از روش‌های بسته بندی سازگار با محیط زیست استفاده کنند، جذب مخاطب بالاتری دارند.
معرفی نمونه‌های بسته‌بندی سازگار با محیط زیست
پس از آن که به اهمیت و فواید استفاده از بسته بندی‌های سازگار با محیط زیست پرداختیم، به روش‌ها و نمونه‌های این بسته‌بندی می‌پردازیم.
مقوا
یکی از انواع بسته بندی‌هایی که قابلیت سازگاری با محیط زیست دارد، مقوا است. در صورتی که این مقوا از الیاف و چوب‌های جنگلی ساخته‌شده باشد، با محیط زیست سازگار است و در مقابل قیمت مناسب‌تری نیز دارد. از این بسته بندی می‌توان برای مواد آرایشی، غذایی و حتی نوشیدنی‌ها استفاده کرد.
کاغذهای کرافت ویژگی صد در صد بازیافتی دارند و جزو سازگارترین انواع بسته بندی‌ها با محیط زیست به شمار می‌آیند. همچنین کاغذ کرافت دارای خاصیت ارتجاعی و مقاومت بالا در مقابل روغن و گریس است و جزو نمونه‌های پایدار محسوب می‌شود که بسیاری از برندها و مجموعه‌ها برای بسته‌بندی خود، آن را انتخاب می‌کنند.
به طور کلی کرافت را از مواد ارگانیک، خمیر چوب و الیاف کاج دریایی می‌سازند که تنها در طول چند هفته به الیاف سلولزی خود تجزیه می‌شود.
پلاستیک‌های گیاهی
پلاستیک‌های گیاهی یکی دیگر از انواع روش‌های بسته‌بندی سازگار با محیط زیست به شمار می‌آیند که از ذرت، جلبک یا دیگر زیست توده‌ها ساخته می‌شود. روش ساخت این پلاستیک‌ها برگرفته و به تقلید از پلاستیک‌های نفتی است اما با خاصیت تجزیه‌پذیری.
امروزه استفاده از این نوع روش بسته بندی برای برخی مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته و تحول عظیمی در صنعت بسته بندی و همچنین تناسب آن با محیط زیست به وجود آورده. حجم بالایی از متریال این پلاستیک‌ها کربنات کلسیم است که هم جزو منابع فراوان زمین بشمار می‌آید و هم دوستدار محیط زیست است.
پارچه‌های ارگانیک
از دیگر روش‌های بسته‌بندی که چند سال است رواج بالایی پیدا کرده، می‌توان به استفاده از پارچه‌های پنبه‌ای و گیاهی ارگانیک اشاره داشت. این پارچه‌ها هیچ‌گونه ضرری برای محیط زیست نداشته و در کنار آن طول عمر و دوام بالایی دارند.
از دیگر انواع این پارچه‌ها می‌توان به کنف، برگ خرما و… اشاره داشت که در صورت نیاز تجزیه آن‌ها تنها در طول چند ماه انجام می‌شود.
پلاستیک‌های محلول در آب
از دیگر نمونه‌های بسته بندی‌های زیست تخریب پذیر می‌توان به پلاستیک‌های محلول در آب اشاره داشت. این پلاستیک‌ها از پلی‌وینیل الکل ساخته شده‌اند که یک پلیمر مصنوعی تهیه شده در محیط آزمایشگاهی هستند. پلیمر فوق فاقد فلزات سمی و سنگین بوده و در صورت تماس با آب، در آن حل می‌شود.
معمولاً این پلاستیک را در بسته بندی پوشاک مشاهده می‌کنیم.
نشاسته ذرت
از دیگر روش‌های بسته‌بندی استفاده از نشاسته ذرت است که می‌توان آن را به زباله سازگار با محیط زیست و تخریب پذیر تبدیل کرد. این نمونه از انواع بسته بندی‌ها امروزه در ظروف یک‌بار مصرف مشاهده می‌شود که ضمن قابلیت چند بار استفاده، برای محیط زیست نیز ضرر ندارند. مواد اولیه و متریال سازنده این نمونه از بسته‌بندی‌ها ذرت هستند که ضمن قیمتی پایین، از مقاومت و پایداری بالایی برخوردارند.
طراحی، چاپ و بسته‌بندی سازگار با محیط زیست
در بررسی روش‌های بسته بندی سازگار با محیط زیست، به نکات مهم برای طراحی چاپ و یا دستگاه‌های مربوطه می‌پردازیم. طراحی این جعبه‌ها و روش‌های بسته‌بندی مانند دیگر گونه‌ها بسیار حائز اهمیت است، چرا که تأثیر بالایی در دید و نگاه مخاطب گذاشته و یک روش بسیار مفید و پربازده به منظور تبلیغات محسوب می‌شود؛ اما در این طراحی باید به چاپگرهای مناسب نیز توجه داشت.
استفاده از چاپگرهایی که میزان کمتری کاغذ یا ماده اولیه هدر می‌دهند و در حین پروسه چاپ از تکنیک‌هایی نظیر کاهش مصرف آب و کاهش انتشار کربن استفاده می‌کنند، می‌تواند برای پروسه ساخت و چاپ جعبه و بسته بندی سازگار با محیط زیست مفیدتر باشد.
سوالات متداول
1- بسته بندی سازگار با محیط زیست چیست؟
این بسته بندی بر روی محیط زیست تأثیر منفی نداشته و قابلیت بازیافت دارد.
2- انواع بسته‌بندی‌های سازگار با محیط زیست کدم‌اند؟
ازجمله انواع این بسته بندی‌هایی که برای محیط زیست ضرر ندارند می‌توان به استفاده از نشاسته ذرت، پلاستیک‌های محلول در آب یا گیاهی، پارچه ارگانیک و… اشاره داشت.
3- استفاده از روش‌های بسته‌بندی سازگار با محیط زیست چه فوایدی دارد؟
این روش‌های بسته بندی سبب کاهش هزینه‌های اولیه، کاهش آلودگی محیط زیست، جذب مخاطب بیشتر، دفع آسان و … می‌شوند، به همین منظور متقاضیان زیادی دارند.
جمع بندی
در پایان این مطلب از سایت افراگرافیک می‌توان گفت که در دنیای امروزی بسته بندی جزو اصلی‌ترین بخش‌های هر مجموعه، برند یا شرکت به شمار می‌آید، در نتیجه تولید و استفاده از بسته‌بندی‌های آسیب رسان به محیط زیست مانند پلاستیک‌ها به شدت افزایش یافته است.
در راستای برطرف کردن این ضرر و جلوگیری از آسیب به محیط زیست، راه‌هایی به منظور تولید بسته‌بندی‌های سازگار طراحی و وارد بازار شدند. از جمله این راه‌ها می‌توان به استفاده از پلاستیک‌های گیاهی، چوب، مقوا، کاغذ کرافت و پارچه اشاره کرد که در این مطلب به طور مفصل به آن پرداختیم.